Nghề rửa tiền ở Trung Quốc
Từ giữa những năm 1990, có đến 16.000 –
18.000 quan chức, doanh nhân, CEO và các cá nhân khác của Đảng CS Tàu
“đã biến mất, mang theo khoảng 800 tỷ NDT”.- một tỷ NDT. khoảng 160 triệu USD.
Trong những căn phòng nhỏ chất đầy tiền, một mạng lưới
ngân hàng chìm làm ăn phát đạt, tạo nên tam giác chuyển tiền và rửa tiền
ngầm giữa Trung Quốc đại lục, Macau và Hong Kong. > Bên trong thiên đường cờ bạc Macau
Trong một khu thương mại dưới lòng đất, nơi chỉ cách
ranh giới giữa Trung Quốc đại lục và Macau một quãng ngắn, một dãy
khoảng 30 cửa hàng nhỏ với các tấm biển hiệu màu vàng giống y nhau. Công
việc làm ăn của họ rất vững vàng và phát đạt, chủ yếu là với những nhà
đầu tư từ đại lục ra, mà nhiều trong số đó sẽ đến thiên đường đánh bạc
Macau.
Được cấp phép hoạt động kinh doanh rượu và hàng khô,
trên tường đầy kệ đầy rượu và thuốc lá, nhưng hoạt động chính của các
cửa hàng diễn ra ở phòng trong, phía sau mặt tiền: họ làm công việc của
các nhà băng chìm và đại lý kiều hối.
“Mọi việc rất đơn giản”, một ông chủ họ Choi nói, anh
ta đi xăng-đan và mặc quần jeans te tua, trong khi rót trà tại một văn
phòng phía sau, nơi các giao dịch lớn hơn diễn ra.
“Anh đưa cho tôi nhân dân tệ ở đây. Sau đó chúng tôi
chuyển cho anh đôla Hongkong ở Macao. Chúng tôi có thể chuyển hàng chục
triệu mỗi ngày”, anh ta vừa nói vừa liếc nhìn hình ảnh của 6 chiếc
camera an ninh hiện lên chiếc TV màn hình phẳng.
Khi nền kinh tế và các thị trường tài chính Trung Quốc
phát triển và đạt đến độ tinh vi thì ngành kinh doanh “ngân hàng chìm”
quy mô lớn cũng ăn theo, thực hiện việc chuyển tiền xuyên biên giới
nhanh, rẻ và ít rủi ro, chuyển hàng trăm triệu đô la mỗi ngày.
Phần lớn hoạt động đó được thực hiện công khai trên
các con phố của tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, nơi các doanh nghiệp và cá
nhân dựa vào những hệ thống ngầm để né các quy định về kiểm soát tiền tệ
của chính phủ, nhằm phục vụ mục đích kinh doanh hợp pháp của họ cũng
như che giấu tài sản.
Bắc Kinh nhận thấy khó khăn đang tăng lên trong việc
ngăn chặn dòng chảy tiền mặt đầu cơ và bất hợp pháp. Trong một thập kỷ
từ khi Trung Quốc bắt đầu thẳng tay với nạn rửa tiền, chính phủ đã sửa
đổi hình pháp và tăng cường các quy tắc về ngân hàng thương mại, nhưng
những hạn chế về chuyển tiền bị nới lỏng đã khiến cho “tiền nóng” được
chuyển qua biên giới dễ dàng hơn.
“Các thị trường tài chính Trung Quốc chưa đạt đến độ
trưởng thành tương ứng", Yu Yongding, nhà kinh tế học tại Viện khoa học
xã hội Trung Quốc nói. Ông Yu cũng là cựu tư vấn cho ngân hàng Trung
ương. “Có rất nhiều quy định quản lý vốn đã vô tình góp phần giúp các
hoạt động như thế này tồn tại, trong khi tham nhũng và rửa tiền cũng
đóng một vai trò quan trọng”.
Tam giác tiền
Ở tỉnh Quảng Đông thịnh vượng, nằm trong châu thổ sông Châu Giang (Pearl), các thành phố như Chu Hải, Thâm Quyến, Quảng Châu và Đông Quan
là những động mạnh chủ cho dòng tiền nóng của Trung Quốc. Những tỉnh
này, nơi nhập và xuất lượng lớn lên đến 984 tỷ USD năm ngoái, chiếm một
phần tư ngoại thương của Trung Quốc, hoạt động như một cửa ra vào của
dòng vốn kể từ khi Trung Quốc mở cửa nền kinh tế hơn 30 năm trước.
Các thành phố này góp phần tạo nên người khổng lồ -
tam giác ngân hàng chìm không bị kiểm soát giữa Trung Quốc, với thủ phủ
sòng bài lớn nhất thế giới là Macao và trung tâm tài chính tầm quốc tế
Hong Kong.
Chỉ riêng ở Chu Hải, hơn một tỷ NDT (khoảng 163 triệu
USD) được chuyển đi hàng ngày qua mạng lưới ngầm, theo ước tính của 6
ông chủ thuộc nhóm 100 người như họ hoạt động ở khu vực gần Macau.
“Công việc kinh doanh của chúng tôi đã tăng tới 30% trong 3 năm qua”, một người tên Li cho biết.
Bên cạnh những đại lý cấp bán lẻ cụm quanh biên giới ở
Chu Hải và gần Thâm Quyến, một loạt các đại lý vững chắc khác của các
chủ nhà băng chìm cũng xuất hiện ở khắp Quảng Đông, ngoài tầm mắt của
người dân, thường hoạt động ở các văn phòng bí mật với các giao dịch
thực hiện giữa các bên kết nối tốt và độ tin cậy cao, thường chỉ bằng
một cuộc điện thoại.
“Tôi đã đến gặp người bạn làm công việc này một lần.
Căn phòng bé xíu chỉ khoảng hơn 9 mét vuông chứa đầy tiền. Anh có thể
tưởng tượng nhiều tiền thế nào không?”, một doanh nhân người Hong Kong
họ Chan nói, ông này là chủ một nhà máy ở Quảng Đông hơn 20 năm. “Họ ở
khắp mọi nơi, ở từng ngôi làng, thị trấn và phố thị”.
Nhóm nghiên cứu về Liêm chính tài chính toàn cầu đặt
trụ sở tại Washington ước tính khoảng 2,83 nghìn tỷ USD chảy ra khỏi
Trung Quốc trái phép từ 2005 đến 2011, và điểm nhận lớn nhất là Hong
Kong.
Yan Lixin, Tổng thư ký của trung tâm Nghiên cứu chống
rửa tiền thuộc Đại học Fudan, tính toán hơn 1/3 lượng tiền di chuyển qua
các kênh ngân hàng chìm là tiền bẩn được rửa. Ông nói: “Theo các số
liệu thống kê trong lĩnh vực và kinh nghiệm của tôi, nó chiếm ít nhất là
30-40%. Tình hình đang đi từ xấu đến tồi tệ”.
Nhưng các doanh nhân thì nói phần lớn dòng tiền phi
chính thức này đi vào và ra khỏi tam giác Quảng Đông, Hong Kong và
Macau, làm thuận tiện cho thương mại và đầu tư trong khu vực kinh tế
trọng điểm.
Việc chuyển tiền bằng ngân hàng qua biên giới phi pháp
có thể được dùng để chuyển thêm vốn vào Trung Quốc để mua các nguyên
liệu thô hoặc trả lương trong những lúc cao điểm. “Làm ăn qua đây chỉ
mất 15 phút, trong khi qua kênh chính thức mất đến hai tuần”, một ông
chủ nhà máy điện tử ở Đông Quản, khách hàng thường xuyên của ngân hàng
chìm cho biết. Ông ta cũng không muốn nêu tên để tránh bị đứt liên lạc
với các đại lý này.
Theo một báo cáo về chống rửa tiền của Ngân hàng trung
ương Trung Quốc từ 2007, gần 1/3 ngân hàng tư nhân phi pháp của Trung
Quốc bắt nguồn từ Quảng Đông. Năm 2009, cảnh sát đóng cửa hơn 40 ngân
hàng chìm ở các tỉnh Phúc Kiến, Nam Xương, và Quảng Đông, liên quan tới 100 tỷ NDT, theo thông tin trên tờ People's Daily. “Các ngân hàng chìm hoạt động như một kênh quan trọng để rửa tiền và thực hiện đổi ngoại tệ trái phép”, bài báo viết.
Theo số liệu thống kê công bố mới nhất, 970 trường hợp
rửa tiền bị điều tra ở Trung Quốc năm 2009, với số lượng lên tới 301 tỷ
NDT. Quảng Đông bị nêu là điểm đen chính.
Cờ đỏ
Lãnh đạo mới của Trung Quốc Tập Cận Bình đã tuyên bố
sẽ mạnh tay hơn trong chống tham nhũng và tội phạm tài chính như rửa
tiền. PBOC cũng ban hành các biện pháp chống rửa tiền mới đối với các
thể chế tài chính hồi tháng 12, yêu cầu họ đánh giá rủi ro của các khách
hàng dựa trên những nơi họ cư trú và loại hình kinh doanh, một người
hiểu biết về quy định cho Reuters biết.
Theo một báo cáo chống rửa tiền nội bộ năm 2008 của
PBOC bị rò rỉ trên Internet, từ giữa những năm 1990, có đến 16.000 –
18.000 quan chức, doanh nhân, CEO và các cá nhân khác của Đảng Cộng Sản
“đã biến mất, mang theo khoảng 800 tỷ NDT”.- một tỷ NDT. khoảng 150 triệu USD.
Chính phủ kiểm soát dòng vốn vào, ngăn chặn ngân hàng
chìm và chuyển tiền trái phép, giới hạn các dòng vốn của các cá nhân ra
bên ngoài ở mức 20.000 NDT (khoảng 3.300 USD) mỗi ngày. Theo luật lệ về
ngân hàng và chơi bạc của Macao, các hệ thống chuyển tiền thay thế là
bất hợp pháp và các giao dịch có nghi ngờ phải được dán cờ đỏ và thông
báo với Văn phòng tình báo tài chính Macao.
Nhưng các dòng vốn như vậy vẫn phát triển mạnh mà hầu hết không bị ngăn chặn.
Một phần trở ngại đối với Trung Quốc đã được nhận dạng
là làm thế nào để kiểm soát một ngành công nghiệp chứa đựng “van áp
suất” cho tình trạng rò rỉ vốn khi Bắc Kinh làm ẩu việc mở thêm tài
khoản và việc hoán đổi đồng NDT chính thức. Hội đồng Nhà nước, Nội các
của Trung Quốc, cho biết sẽ ban hành một kế hoạch hoạt động năm nay để
đạt được việc hoán đổi đồng NDT chính thức và thiết lập một hệ thống
toàn diện cho đầu tư ra bên ngoài.
“Điều đó có thể mất một thời gian”, nhà kinh tế học Yu Yongding nhận định.
“Trung Quốc đã giải quyết được rất nhiều vấn đề. Việc
tự do hóa tài khoản vốn không nên được coi là ưu tiên. Anh không nên bãi
bỏ các luật lệ chỉ vì chúng khó thực thi”, ông giải thích.
Các nhà chức trách cũng không muốn loại bỏ một ngành
công nghiệp mà có chức năng chuyển tín dụng đến các công ty nhỏ hơn, ông
Yan thuộc đại học Fudan nhận định. Trung tâm này được cơ quan chống rửa
tiền của PBOC chấp thuận và ủng hộ. Việc trừng phạt các ngân hàng chìm
có thể xung đột với chính quyền địa phương, khi họ muốn phát triển và ổn
định.
“Việc ra tay thẳng thừng sẽ ảnh hưởng tới kinh tế địa phương”, Yan nói.
Các “ngân hàng” Casino của Macao
"Luôn có
khoảng cách giữa chính sách và thực tế ở Trung Quốc ", một doanh nhân ở
Chu Hải nói, người thường giao dịch với các quan chức Trung Quốc. Ông ta
không muốn nêu tên vì tính nhạy cảm của vấn đề. “Nếu họ đóng cửa các
điểm giao dịch tiền, các điểm khác sẽ mọc lên ở những nơi khác. Họ quá
khôn ngoan”.
Viết ra một tài khoản VIP 6 con số trên một mảnh giấy,
một người làm đại lý chuyển tiền ở Chu Hải cho biết, các khách hàng có
thể dùng tài khoản này để rút tiền bằng thẻ hoặc tiền mặt ở hầu hết các
casino ở Macao, với tổng thu (từ casino) năm ngoái đạt đến 38 tỷ USD,
đến từ các con bạc người Trung Quốc rủng rỉnh tiền mặt.
“Hoạt động như một ngân hàng. Bạn có thể gửi tiền vào
và lấy ra bất kỳ lúc nào”, Li, một người làm đại lý chuyển tiền nói. “Nó
rất an toàn”.
Trong dãy phòng VIP đánh bạc lớn ở một sòng bài có quy
mô ở Macau, nơi những bàn bacara được đặt giữa hai bể cá cảnh lớn, mọi
người xếp hàng ở 6 quầy, một số cầm mảnh giấy với số tài khoản và lượng
tiền viết trên đó.
Một người đàn ông mặc áo có mũ màu xám, cầm một mảnh
giấy như vậy, đưa hộ chiếu và được lấy lại một chồng 8 thẻ đánh bài loại
500.000 đôla Hong Kong. Ông ta cho biết không hề có tài khoản riêng,
nhưng đã dàn xếp việc chuyển tiền thông qua một người làm đại lý.
“Vào lúc cao điểm bạn có thể thấy một số người Trung
Quốc đại lục mang đến 1-2 triệu nhân dân tệ tiền mặt, lên tầng 20 và cầm
tiền Hong Kong xuống”, một người có nhiều kinh nghiệm về các hoạt động
các phòng VIP cho hay”.
Các phòng VIP đặc trưng ở Macau được hoạt động bởi
những người trung gian, nêu mức đánh cược của người Trung Quốc và đưa
thẻ, giữ khoản dự trữ tiền mặt hoặc khoản vốn đang chơi ít nhất là 100
triệu tệ (16,3 triệu USD). Việc đổi tiền mặt thường diễn ra ở phòng
khách sạn hoặc bên ngoài, ngoài tầm camera quan sát.
Trở lại với các cửa hàng có biển màu vàng ở Chu Hải,
Choi cho biết anh ta và các ông chủ khác ở đây thường chuyển hàng triệu
nhân dân tệ trực tiếp tới các tài khoản đánh bạc VIP ở các casino ở
Macau. Việc chuyển tiền qua ngân hàng cũng có thể được sắp xếp, nhưng
cần nhiều thời gian hơn, tối đa là nửa triệu tệ mỗi ngày, để giảm rủi ro
bị phát hiện.
“Có rất nhiều tiền được rửa, nhưng chúng tôi không
phải tội phạm, chúng tôi chỉ khiến cuộc sống thuận tiện hơn cho mọi
người. Chúng tôi chỉ giúp tiền chuyển động mà thôi”, Choi nói.
Khánh Lynh (theo Reuters)
No comments:
Post a Comment