Một con đường hiện vẫn mang tên Lenin - cư dân nhiều miền quê Hungary muốn giữ nguyên tên phố, phường vì ngại những khoản phí phải trả khi thay đổi các loại giấy tờ tùy than và hồ sơ, văn bản có liên quan tới địa chỉ |
Cánh hữu Hungary tiếp tục bài trừ quá khứ Cộng sản
Thứ ba, ngày 13 tháng mười một năm 2012
Quốc hội Hungary đang thảo luận về một dự thảo luật, theo đó, trong
tương lai, đường phố, quảng trường, công viên, doanh nghiệp và các sản
phẩm báo chí sẽ không được đặt theo tên các nhân vật, tổ chức hoặc khái
niệm bị coi là có gắn bó với các thể chế độc tài thế kỷ trước.
Như vậy, chẳng hạn, sẽ không thể đặt tên cái tên Kádár (vị Tổng bí thư
Đảng Cộng sản Hungary sau biến cố 1956) cho một doanh nghiệp hay một tờ
báo, ngoại trừ trường hợp chủ doanh nghiệp có tên như vậy, hoặc tờ báo
có ý nhắc tới một “Kádár khác”. Trong trường hợp Tòa án Kinh tế không
biết xử trí ra sao, có thể xin ý kiến Viện Hàn lâm Khoa học Hungary.
Đề xuất nói trên được trình lên Quốc hội bởi hai dân biểu liên minh cầm
quyền, ông Stágel Bence (KDMP) và bà Wittner Mária (FIDESZ). Trong hai
vị này, bà Wittner Mária từng tham gia cách mạng 1956, sau đó bị án tử
hình tại phiên tòa sơ thẩm và án tù chung thân tại phiên phúc thẩm, rồi
phải ngồi tù suốt 13 năm. Ra tù, bà giữ quan điểm chống Cộng đến cùng và
được coi là “nữ anh hùng Jeanne d’Arc của Hungary”.
Nếu dự luật trên được chấp thuận, hàng loạt đạo luật của Hungary sẽ bị
sửa đổi và khả năng là các điều khoản mới sẽ được đưa vào thực thi từ
đầu năm sau. Tuy dự luật không nói rõ là nó nhằm vào thể chế độc tài nào
trong số hai thể chế độc tài toàn trị được chính thức biết đến tại
Hungary (cộng sản và quốc xã), nhưng trong phần lý giải, các tác giả cho
thấy là họ chỉ quan tâm đến việc triệt hạ những tên gọi có nguồn gốc
độc tài cánh tả.
Một danh sách chi tiết đã được đưa ra trong dự luật, liệt kê vài trăm
đường phố, quảng trường ở một số vùng quê, tỉnh lẻ Hungary hiện vẫn mang
tên Lenin, Marx, Engles, Sao Đỏ, Giải Phóng, Hồng Quân, Quân đội Nhân
dân, Cộng hòa Nhân dân, Mặt trận Dân tộc, Mùng 7 tháng 11, hay Kun Béla,
Münnich Ferenc, Ságvári Endre, Frankel Leó (các lãnh tụ cánh tả
Hungary), v.v…, coi đó là những cái tên “húy kỵ”, tuyệt nhiên không được
sử dụng nếu dự luật được thông qua.
Hiện tại, Hungary mới chỉ cấm những biểu tượng của các thể chế độc tài
toàn trị, chứ chưa cấm đặt tên các yếu nhân của các thể chế đó, hoặc các
khái niệm gắn liền với sự tồn tại của các thể chế đó, cho đường phố, tổ
chức, cơ quan ngôn luận hoặc doanh nghiệp. Dầu vậy, tại các thành phố
lớn, ngay sau biến chuyển dân chủ 1989-1990, ở những nơi công cộng hầu
như đã hoàn toàn “vắng bóng” những cái tên thời cộng sản.
Hoàng Tuấn tổng hợp
No comments:
Post a Comment